به نقل از «فارس»

پردازشگر باشیم نه منفعل

تاریخ انتشار: ۳ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۸۱۸۳۵

گروه سیاسی خبرگزاری فارس، یادداشت- مهدی فضائلی: سال‌هاست عنوان «سواد رسانه‌ای» بر سر زبان‌هاست و بر اهمیت آن تا این حد تأکید شده است که یونسکو در دهه دوم قرن ۲۱، آن را در کنار یازده سواد دیگر مانند سواد عاطفی، سواد ارتباطی، سواد مالی و...‌ ملاک با سواد بودن دانست. به عبارت دیگر، افراد فاقد این سواد در دوران کنونی که عصر ارتباطات نامیده شده، جزو افراد کم سواد محسوب می‌شوند، حتی اگر دارای مدارج عالی علمی باشند!

( البته یونسکو در تعریف چهارمی که بتازگی از سواد ارائه کرده، سواد را توان تغییر بر اساس دانسته‌ها و معلومات خود دانسته است)

سواد رسانه‌ای ابعاد و سرفصل‌های متعدد و متنوعی دارد که افراد برای احاطه به آن مانند علوم دیگر باید تلاش، تحقیق، مطالعه و تجربه را با هم تلفیق نمایند تا به آن دست یابند، لذا نباید توقع داشت با خواندن یک کتاب، کسی کارشناس سواد رسانه‌ای شود چه برسد با خواندن یک مقاله یا یادداشت!

درعین حال یکی از هزاران درس در سواد رسانه‌ای این است که مخاطب یا بهتر بگویم کاربر،به جای منفعل بودن در برابر رسانه تلاش کند فعال، انتخابگر و پردازشگر باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

یکی از راه‌های فرار از انفعال در برابر رسانه‌ها، توجه مستمر به کلید واژه «اهداف پنهان» است.

انبوهی از محتواهای رسانه‌ای که پیوسته تولید می‌شوند دارای هدف یا اهداف پنهانی،در ورای ظاهر جذاب و واقع نمای خود هستند و تلاش برای کشف این هدف پنهانی، کمک می‌کند از مخاطب منفعل و تأثیر پذیر به مخاطب کنشگر و فعال تبدیل شویم.

اهمیت این کنشگری در شرایط خاص و ملتهب، دوچندان است و باید بدانیم رسانه‌ها از چنین کاربرانی استقبال نمی‌کنند و مخاطب خوب از نظر آنها مخاطب منفعل و تأثیر پذیر است.

پس از قبول این مقدمه ،پرسشگری، گام مهم بعدی برای رهایی از دام انفعال و مقهور رسانه شدن است.
سوالاتی مانند:

۱. آیا این پیام قصد پنهانی هم دارد؟
۲. مبدأ پیام از کجاست؟ مالک رسانه چه کسی است؟
۳. منبع پیام تا چه اندازه دارای اعتبار است؟
۴. مبدأ پیام واقعاً چرا و تا چه اندازه علاقمند به منافع و سرنوشت من است؟
۵- منبع پیام از این پیام چه منافعی می‌تواند ببرد؟
۶- مالک رسانه از کجا و چرا برای تولید و انتقال این محتوا هزینه می‌کند؟

از جمله سوالاتی است که می‌تواند به مخاطب یا کاربر کمک کند تا  گام نخست را برای خروج از انفعال بردارد و وارد وادی انتخاب و پردازش شود.

البته هرچند این پرسشگری گام اول است اما گام مهمی است که نباید از آن غافل شد به ویژه در مواجهه با رسانه‌هایی که حداقل و در خوش بینانه‌ترین نگاه‌ها، شائبه‌ها و تردید‌هایی درباره‌ی آن‌ها وجود دارد چه برسد به رسانه‌هایی که بطور قطع از سوی کسانی ایجاد شده و اداره می‌شوند که سوابق بدخواهی و نیات شومشان روشن‌تر از خورشید است.

اگر سواد رسانه‌ای را با تعریف جدیدی که یونسکو از سواد ارائه کرده است تلفیق نماییم، می‌توان اینگونه نتیجه گرفت که «مصرف رسانه‌ای» خود را مهم بدانیم و با تغییر در آن، مراقب باشیم از هر منبعی ارتزاق نکنیم!

منبع: فارس

کلیدواژه: سواد رسانه ای رسانه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۸۱۸۳۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

«تهران ۲۰» به مطالبات مردم نزدیک‌تر می‌شود

برنامه «تهران ۲۰» ساختار و تعریف مشخصی برای مخاطب دارد و تلاش بر این است که مطالبات شهروندان تهرانی در آن بررسی، تشریح و پیگیری شود. مجتبی احمدی تهیه کننده تهران ۲۰ درباره این برنامه گفت: اینکه توانستیم بعد از سال‌ها تلاش در چهار سال اخیر بیش از همیشه اعتماد مخاطب را به دست بیاوریم بسیار خوب است.

او ادامه داد: در حفظ ماموریت برنامه با تلاش همه همکارانم در سال‌های اخیر به روندی رو به جلو در پیگیری خواسته‌های ساکنان استان تهران دست پیدا کردیم که  به نظر اتفاق مهمی است.

وی ادامه داد: از اواخر سال گذشته بخش هشتگ تهران ۲۰ را فعال کردیم که محصول آن ارتباط تصویری با مخاطب بود و عملاً با باور اینکه برنامه می‌تواند در نمایش خواسته‌های مردم سهمی داشته باشد و آن را از طریق مسئولین مرتبط پیگیری کند هم استانی‌ها را بر آن داشت که با امیدواری نسبت به ارسال ویدیویی از خواسته‌هایشان در بخش هشتگ تهران ۲۰ با ما همراه شوند و تلاش برنامه هم بر این بود که با پخش ویدیو‌های ارسالی مردم و روی خط آوردن و یا حتی در میز گفتگوی تهران ۲۰ به نقد و بررسی نشاندن آن موضوع، نسبت به نتیجه خواسته مخاطب اقدامی موثر داشته باشد.

احمدی درباره تغییرات فصل جدید توضیح داد: در فصل جدید تیم خبری برنامه تهران ۲۰ فعال‌تر از گذشته عمل می‌کند و با افتتاح روزنامه تهران ۲۰ که در حقیقت انعکاس تمام اخبار روز تهران و تحلیل و بررسی نقل قول‌های مرتبط با موضوع روز است فرصتی را ایجاد کرده‌ایم که در درباره موضوع هر شب جدا از نظر مهمان حاضر، نقل قول‌های مرتبط و البته موافقین و مخالفین را از طریق روزنامه به مخاطب منعکس کنیم تا ضمن پربارتر ساختن میز تحلیل، از یک طرفه به قاضی رفتن در هر موضوعی خودداری کرده و فرصت را برای افراد مختلف مرتبط با سوژه و سناریوی موضوع اتاق فکر پیش ببریم.

وی فزود: در واقع اتاق فکر برنامه تهران ۲۰ در فصل جدید جدا از تامین محتوای مورد نیاز برنامه به دنبال رصد اخبار و انعکاس آن در کنار میز اصلی برنامه است و عملاً این اتفاق فرصت را ایجاد کرده است که مخاطب از زوایای مختلف در خصوص یک موضوع مطلع باشد و البته تا حدودی با دیدن برنامه تهران ۲۰ از اخبار و اتفاقات روز جامعه به ویژه اتفاقات استان تهران  آگاه شود. 

 احمدی درخصوص دیگر ابعاد برنامه تهران ۲۰ عنوان کرد: همانطور که در گفتگو‌های قبلی عرض کردم برنامه تهران ۲۰ جدا از ماموریت‌هایش در خصوص اتفاقات روز شهر تهران و استان تهران و واکنش به موقع در خصوص اتفاقات روز اجتماعی، سیاسی و اقتصادی به دنبال این است که بتواند پرونده‌های ثابت روی میز را مدام پیگیری کند و محصول آن را به شکل مستمر در اختیار مردم و مسئولین قرار دهد.

این تهیه کننده ادامه داد: پرونده‌های مرتبط با ترافیک تهران، آلودگی هوا، حمل و نقل عمومی، ساختمان‌های نا ایمن، هزینه‌های مسکن، دلار و طلا، قیمت کالا‌های اساسی و ... در کنداکتور ثابت محتوای برنامه جای دارند و با توجه به درخواست مخاطبان مدام تلاش داریم با اطلاع رسانی و تحلیل به موقع شهروندان و هم استانی‌های عزیز را از وضعیت موجود و پیشرفت‌های پیش رو مطلع کنیم.

او در پایان تصریح کرد:  در فصل پیش روی تهران ۲۰ به دنبال تغییراتی اساسی‌تر با تغییر دکور و فرم و محتوای برنامه هستیم که به موقع در این خصوص نیز توضیح می‌دهیم.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری رادیو تلویزیون